De berekening van de noodzakelijke hoogte van de voorziening is geactualiseerd. De storting in de voorziening is verhoogd waarmee de hoogte van de voorziening weer overeenkomt met de verplichtingen die we hebben.

Met de Tweede Kamerverkiezingen in november, door de val van het Kabinet, is nog geen rekening gehouden in de programmabegroting. Daarnaast zijn de kosten voor de organisatie van verkiezingen ook hoger door verhoging van porti-, drukwerkkosten, huur van de lokalen, centraal tellen, digitale verkiezingsborden en de inzet van meer mensen. De begrote kosten voor de Tweede Kamerverkiezingen in 2025 komen hiermee te vervallen, dit verwerken we in de Voorjaarsrapportage 2024.

Aan het eind van 2022 is er een controle geweest op de rechtmatigheid van de collectieve zorgverzekering voor inwoners met een laag inkomen. In 2023 zijn er ongeveer 1.400 inwoners afgemeld wegens deze controle. Dit als resultaat van intensivering van onze interne controle. Daarnaast zijn er weer 100 inwoners aangemeld.

Ondanks de gevolgen van de coronacrisis op de bedrijfsvoering van AM Match de afgelopen jaren, is in 2022 een exploitatieoverschot van € 713.000 gerealiseerd. Hiervan wordt € 150.000 geïnvesteerd in voorzieningen voor het personeel. Het resterende deel van het rekeningresultaat € 563.000 wordt naar rato verdeeld over de deelnemende gemeenten (zie raadsvoorstel 7864786). Voor Haarlemmermeer gaat dit om ongeveer € 280.000.

Ook dit jaar hebben we voor bekostiging van verschillende re-integratietrajecten een beroep kunnen doen op regionale middelen die door het Rijk dit jaar beschikbaar zijn gesteld. Er is een grote krapte op de arbeidsmarkt waardoor het bijstandsbestand zeer gering is. De inwoners die nu in de bijstand zitten ondervinden vaak veel belemmeringen om aan het werk te gaan. Om deze belemmeringen weg te nemen zijn veelal andersoortige voorliggende trajecten nodig, die niet bekostigd worden vanuit het participatiebudget, maar vanuit andere budgetten binnen het Sociaal Domein. Hierdoor kunnen de middelen van het participatiebudget worden verlaagd.

De verwachte stijging van het aantal aanmeldingen voor schuldhulpverlening blijft in 2023 uit. Dit is een landelijke trend.

We zien dat het aantal afgegeven persoonsgebonden budgetten (pgb) voor jeugdzorg en maatschappelijk ondersteuning (Wmo) is gedaald. Bij de brede uitvraag (keukentafelgesprek) wordt steeds meer ingezet op effectieve (jeugd)hulp en normaliseren, meer toeleiding naar de Wet Langdurige Zorg en betere informatie over pgb bij onafhankelijke cliëntondersteuners die inwoners ondersteunen.

Het budget wordt overschreden door enerzijds de transitie van grote verblijfsinstellingen naar kleinere groepen, en anderzijds door oplopende trajectkosten van inwoners die één-op-één begeleid worden.

Er maken meer inwoners gebruik van de jeugd geestelijke gezondheidszorg (jggz) dan begroot, grotendeels doordat het aanbod van jggz is gestegen binnen onze gemeente. Dit komt door een dalend ziekteverzuim en het opvullen van vacatures bij de jeugdhulpaanbieders. Op basis van gesprekken met zorgaanbieders is het beeld dat de gemiddelde wachttijd voor cliënten afneemt.

Omdat inwoners langer thuis blijven wonen, gecombineerd met een krapte op de woningmarkt, zien wij een toename in het aantal aanvragen en de complexiteit van de woningaanpassingen. Daarnaast neemt de financiële tegemoetkoming voor huishoudelijke hulp sneller toe dan verwacht.

Het bereik van de energietoeslag van vorig jaar was met 88% van de doelgroep van huishoudens met lage lonen in onze gemeente zeer hoog. De middelen die het Rijk heeft verstrekt voor de energietoeslag waren toereikend. Bij de uitvoering van deze regeling hebben we voor een pragmatische aanpak gekozen met een goede balans tussen zorgvuldigheid en een betaalbaar afhandelingsproces. Wij laten van het overschot een deel vrijvallen en het andere deel hevelen we over naar de energietoeslag 2023.

Wij besteden meer aan bijstandsuitkeringen, omdat de instroom dit jaar iets groter is dan de uitstroom. Daarnaast heeft het Kabinet eerder dit jaar al besloten om het minimumloon en alle aan het minimumloon gekoppelde uitkeringen, zoals de AOW en bijstand, te verhogen met 10,15%. Daarom ontvangen wij dit jaar extra middelen van het Rijk.

Er zijn incidenteel extra middelen voor de bijzondere bijstand beschikbaar gesteld. Deze middelen worden niet volledig benut.

Er zijn volop ontwikkelingen gaande in het centrum van Hoofddorp. Parkeerterreinen gaan bebouwd worden en het bewonersaantal groeit. Voor het parkeren van fietsen en auto’s is het nodig om de opgave in relatie tot alle ontwikkelingen te bekijken. Op 17 december 2020 heeft de raad ingestemd met een integrale aanpak parkeren voor het stadscentrum. Het vraagstuk is als gevolg van nieuwe ontwikkelingen in 2022-2023 in omvang toegenomen. Zoals de fietsenstalling die toch niet in de kelder van het gemeentehuis komt en dus elders moet worden opgelost, het Stappen, Trappen, Openbaar vervoer, 'Mobility as a service'en Privé auto (STOMP) uitgangspunt dat in de Netwerkstudie in 2021 is omarmd, consequenties uit het Verkeersstructuurplan (VSP) en de visie op het stadscentrum. Gedurende het onderzoeksproces is gebleken dat het onderwerp parkeren, zowel auto en fiets, steeds meer gaat leven bij bewoners en ondernemers. Men wordt langzaamaan in de praktijk geconfronteerd met de gevolgen van de ontwikkelingen, zoals een parkeerterrein dat gaat verdwijnen. Dit vraagt met name meer capaciteit ten aanzien van communicatie en participatie. Voorafgaand aan het afronden van het eindrapport en opstellen van het eindadvies zijn er drie extra bewonersavonden georganiseerd. Dit brengt extra kosten met zich mee (interne en externe capaciteit, zaalhuur, drukwerk en postverzending). Daarnaast is er de mogelijkheid om tot 1 oktober schriftelijke reacties in te dienen.
Dit alles leidt tot beter betrokken inwoners en tot verrijking van het eindadvies en het bijbehorende raadsvoorstel waarin een integrale oplossing voor zowel het auto- als het fietsparkeren in het stadscentrum Hoofddorp wordt uitgewerkt en voorgelegd ter besluitvorming. Verwacht wordt dat er als gevolg van het participatieproces veel reacties binnenkomen en dat om extra analyses of extra onderzoek wordt verzocht. Dit kan vertragend werken zodat het onderzoek doorloopt in 2024.

Zoals aangegeven in de raadsessie van 20 juli 2023 zijn met het uitvoeren van de wens om buslijn 195 een andere route te rijden eenmalige kosten verbonden. Op basis van het Convenant Beschikbare Wegen 2018 (B&W nota 2016.0027733) komen deze kosten door het (verplicht) omrijden van de bus voor rekening van de wegbeheerder, in dit geval de gemeente.

Als gevolg van een hevige storm op 5 juli 2023 hebben veel bomen schade opgelopen. Er is een voorlopige inschatting gemaakt van de kosten van het veilig stellen van circa 600 bomen en het opruimen van omgevallen bomen en afgebroken takken. Deze kosten kunnen niet worden opgevangen binnen de reguliere beheerbudgetten. De kosten voor het herplanten van bomen worden verspreid over meerdere jaren aangevraagd in de Vernieuwing Openbare Ruimte 2024.

Voor de uitvoering van levensduurverlengende maatregelen aan het rioolstelsel (relinen) zijn investeringskredieten beschikbaar. Uit nader onderzoek van het schadebeeld in het riool bleek dat op een aantal locaties kon worden volstaan met het treffen van lokale maatregelen (deelliners). Deze beperktere maatregel valt echter onder het onderhoudbudget. Omdat hiermee in het huidige onderhoudsbudget geen rekening is gehouden, doet zich hierop een tekort voor van € 235.000.
Als gevolg van hoge energieprijzen is er een tekort van € 323.500 voor elektriciteitskosten van de gemalen. Deze extra kosten kunnen niet worden gedekt uit het onderhoudsbudget.

Het hoogheemraadschap van Rijnland baggert de watergangen in stedelijk gebied. Waar bagger in de woonomgeving niet op de kant kan worden gebracht of waar deze ook niet in het baggerdepot kan worden gestort, zijn wij wettelijk verantwoordelijk voor de kosten van het afvoeren van de vrijgekomen bagger naar een erkende verwerker. Uit een nadere berekening van het hoogheemraadschap blijkt dat de hoeveelheid bagger die moet worden afgevoerd naar een erkende verwerker lager is dan voorzien. Om die reden stellen wij het benodigde budget hiervoor bij. Hiernaast worden de baten op de rioolheffing naar beneden bijgesteld in verband met een lagere toename van het aantal huishoudens.

Vanwege de hoge inflatie in 2022 en 2023 heeft Meerlanden aangegeven dat de tarieven over 2023 met terugwerkende kracht verhoogd moeten worden. De hogere kosten voor Haarlemmermeer in 2023 worden geschat op € 685.000. Hiernaast worden de baten op de afvalstoffenheffing naar beneden bijgesteld. Er zijn minder huishoudens bij gekomen dan waarmee in de begroting rekening was gehouden, dit omdat er minder huizen zijn gebouwd. Ook is de vergoeding voor de inzameling van plastic verpakkingen, blik en drinkpakken (PDB) voor 2022 en 2023 definitief vastgesteld, hierdoor ontstaat een voordeel. Het verschil tussen de baten en lasten afvalstoffenheffing wordt verrekend met de voorziening tariefsegalisatie afvalstoffenheffing.

In de ramingen voor de parkeeropbrengsten in 2023 werd er rekening mee gehouden dat de parkeerterreinen Burgemeester van der Willigenlaan en Apriscoterrein, beide te Hoofddorp, niet meer in gebruik zouden zijn. Beide terreinen zijn nog wel in gebruik, waardoor de parkeeropbrengsten incidenteel hoger zijn. Een deel van de hogere parkeeropbrengsten van het Apriscoterrein moet als vergoeding betaald worden aan de eigenaar van dit terrein. Daarnaast is de huur van alle parkeerplaatsen onder locatie Beukenhorst nog niet gereed, waardoor er nog geen opbrengsten zijn.

De lasten van de financiering zijn voor 2023 herberekend. De verwachting is dat in 2023 geen nieuwe leningen aangetrokken hoeven te worden. Dit wordt vooral veroorzaakt doordat er minder geïnvesteerd is dan geraamd. Uit het MPI najaar 2023 blijkt dat een bedrag van € 41 miljoen wordt doorgeschoven naar 2024 en verder. Verder zijn van het Rijk veel specifieke uitkeringen ontvangen, waarvan de besteding op een later tijdstip is.
Het gevolg is dat op basis van de BBV-regels (notitie rente) het renteomslagpercentage voor 2023 verlaagd moet worden van 2% naar 1,5%. Hierdoor kan er minder rente worden doorbelast aan de taken die gedekt worden door de rioolheffing. Dit geeft een nadeel van € 320.000.

De resterende stelposten voor loon- en prijsstijgingen voor 2023 vallen vrij. In verband met de extreem hoge inflatie waren de stelposten in 2023 ruim berekend. Het beroep op de stelposten is lager. Het gaat hierbij met name om de stelposten voor de bijdragen aan de gemeenschappelijke regelingen en de hogere kapitaallasten in verband met de indexatie van investeringen. In bijlage 3 is het verloop van de stelposten opgenomen. Het verloop van de stelpost indexatie investeringen is nader toegelicht in het Meerjarenperspectief investeringen najaar 2023.

Het te ontvangen dividend van Meerlanden, BNG en Stedin is naar beneden bijgesteld op basis van de ontvangen dividenduitkeringen 2022 in de loop van 2023.
De belangrijkste post is het dividend van Meerlanden. Dat is € 192.000 lager dan geraamd in de primitieve begroting. De oorzaak ligt in de stijging van de kosten. Ondanks dat de omzet is toegenomen, daalde het bedrijfsresultaat (nota van B&W 7794610).
De dividenduitkering van de BNG is € 72.000 lager dan geraamd.