Najaarsrapportage 2025

In de Notitie schuldpositie 2023, door de raad vastgesteld op 23 maart 2023 (7282099), zijn drie kernindicatoren met normen vastgesteld voor het monitoren van de schuldpositie. Op basis hiervan kan worden bepaald of een indicator op groen, oranje of rood staat (stoplichtenmodel). Dit betreft de indicatoren:

1. Netto schuldquote

2. Lasten schuldpositie

3. Solvabiliteit

In de programmabegroting en jaarstukken worden deze aangevuld met een aantal ondersteunende indicatoren, die de kernindicatoren nuanceren, of in breder perpectief plaatsen.

Ontwikkeling indicatoren

In de najaarsrapportage wordt alleen gerapporteerd over de ontwikkeling van de ratio's in het lopende begrotingsjaar. De ramingen van de kapitaallasten en de financieringslasten in het meerjarenbeeld worden namelijk niet geactualiseerd in de najaarsrapportage. De drie kernindicatoren laten voor 2024 de volgende ontwikkeling zien ten opzichte van de in de Programmabegroting 2025-2028 opgenomen ratio's:

Netto schuldquote

Lasten schuldpositie

Solvabiliteit

Toelichting

Bij de berekening van de indicatoren is uitgegaan van het geactualiseerde investeringsplan uit het Strategisch Perspectief Investeringen (SPI) najaar 2025 en het tussentijds Meerjarenperspectief Grondzaken (tMPG) standlijn 1 juli 2025. Ook wordt het totaal van de baten (exclusief reservemutaties) in deze najaarsrapportage ruim € 10 miljoen hoger geraamd. Dit werkt door in de berekening van de netto schuldquote door het noemereffect. Als gevolg van deze actualisaties worden de ratio's netto schuldquote en lasten schuldpositie positiever geraamd dan bij de Programmabegroting 2026-2029 was voorzien. Daarnaast leidt de actualisatie van de afschrijvingslasten tot een aanpassing van de ratio lasten schuldpositie. Deze aanpassing is marginaal.

Conclusie

De aanpassing van de ratio's is minimaal ten opzichte van voorzien in de eerdere P&C-producten. Net zoals geprognosticeerd in de Programmabegroting 2026-2029 staat één indicator op oranje en twee op groen. Er is geen aanleiding om direct in te grijpen. Wel blijft waakzaamheid geboden. De komende jaren zijn namelijk grote woningbouwprogramma's voorzien, waarbij de gemeente grote investeringen moet doen op het gebied van infrastructuur, recreatief groen en maatschappelijke voorzieningen. Daarbij is in dat kader in de afgelopen jaren een aantal voorschotten op specifieke uitkeringen van het Rijk ontvangen. Wanneer deze middelen worden besteed stijgt de schuldpositie. Ook dalen de totale baten vanaf 2028 door de korting van het Rijk op de algemene uitkering, waardoor er een opwaarts effect in de netto schuldquote en en de lasten schuldpositie zal ontstaan.
Ondanks dat de netto schuldquote op groen staat, blijft deze hoog ten opzichte van andere gemeenten. Dit komt omdat Haarlemmermeer een groeigemeente is. Wij investeren dan ook meer als gevolg van de woningbouwopgave. Bij de indicator lasten schuldpositie blijven de huidige geopolitieke omstandigheden, met onder andere dreigende handelsbarrières en stijgende defensie-uitgaven, tot onzekerheden leiden bij inschattingen van de renteontwikkeling. De kans is aanwezig dat de rente toch weer gaat stijgen en de rentelasten in het meerjarenbeeld toenemen. De kans blijft bestaan dat de ECB de rente verhoogt. Dit zal dan op termijn geleidelijk tot uitdrukking komen in in deze ratio.

Berekeningswijze en normen

De berekeningswijze van de indicatoren met de bijbehorende normen is als volgt:

1. Netto Schuldquote

De gehanteerde norm van de indicator is:

2. Lasten schuldpositie

De gehanteerde norm van de indicator is:

3.Solvabiliteit

De gehanteerde norm van de indicator is: