Najaarsrapportage 2024

In de Notitie schuldpositie 2023, door de raad vastgesteld op 23 maart 2023 (7282099), zijn drie kernindicatoren met normen vastgesteld voor het monitoren van de schuldpositie. Op basis hiervan kan worden bepaald of een indicator op groen, oranje of rood staat (stoplichtenmodel). Dit betreft de indicatoren:

1. Netto schuldquote

2. Lasten schuldpositie

3. Solvabiliteit

In de programmabegroting en jaarstukken worden deze aangevuld met een aantal ondersteunende indicatoren, die de kernindicatoren nuanceren, of in breder perpectief plaatsen.

Ontwikkeling indicatoren

In de najaarsrapportage wordt alleen gerapporteerd over de ontwikkeling van de ratio's in het lopende begrotingsjaar. De ramingen van de kapitaallasten en de financieringslasten in het meerjarenbeeld worden namelijk niet geactualiseerd in de najaarsrapportage. De drie kernindicatoren laten voor 2024 de volgende ontwikkeling zien ten opzichte van de in de Programmabegroting 2025-2028 opgenomen ratio's:

Netto schuldquote

Lasten schuldpositie

Solvabiliteit

Toelichting

Bij de berekening van de indicatoren is uitgegaan van het geactualiseerde investeringsplan uit het Strategisch Perspectief Investeringen (SPI) najaar 2024 en het tussentijds Meerjarenperspectief Grondzaken (tMPG) standlijn 1 juli 2024. Ook wordt het totaal van de baten (exclusief reservemutaties) in deze najaarsrapportage ruim € 29 miljoen hoger geraamd. Dit werkt door in de berekening van de netto schuldquote door het noemereffect. Als gevolg van deze actualisaties worden de ratio's netto schuldquote en lasten schuldpositie positiever geraamd dan bij de Programmabegroting 2025-2028 was voorzien. Met name doordat er minder is geïnvesteerd dan geraamd is de verwachting dat in 2024 geen nieuwe langlopende leningen aangetrokken hoeven te worden. Dit werkt door in de totale rentelasten, dit is de tweede reden waardoor de lasten schuldpositie lager uitvalt. Daarbij leidt het niet aantrekken van nieuwe langlopende leningen tot een lagere verwachte totale schuld aan het eind van dit jaar, waardoor de solvabiliteit voor 2024 enigzins positiever uitvalt dan eerder verwacht.

Conclusie

De netto schuldquote en de lasten schuldpositie voor 2024 zijn positiever dan voorzien in eerdere P&C-producten. De netto schuldquote daalt naar verwachting verder tot het laagste niveau van de afgelopen 15 jaar. Net zoals geprognosticeerd in de Programmabegroting 2025-2028 staat één indicator op oranje en twee op groen. Er is geen aanleiding om direct in te grijpen. Wel blijft waakzaamheid geboden. De komende jaren zijn namelijk grote woningbouwprogramma's voorzien, waarbij de gemeente grote investeringen moet doen op het gebied van infrastructuur, recreatief groen en maatschappelijke voorzieningen. Daarbij zijn in dat kader in 2023 een aantal voorschotten op specifieke uitkeringen van het Rijk ontvangen. Wanneer deze middelen worden besteed stijgt de schuldpositie.
Ondanks dat de netto schuldquote op groen staat, blijft deze hoog ten opzichte van andere gemeenten. Dit komt omdat Haarlemmermeer een groeigemeente is. Wij investeren dan ook meer als gevolg van de woningbouwopgave. Met betrekking tot de indicator lasten schuldpositie is de huidige ontwikkeling op de kapitaalmarkt een risico. Ondanks dat de kans van het risico op rentestijging bij de Jaarstukken 2023 is verlaagd, en de Europese Centrale Bank recente enkele renteverlagingen heeft doorgevoerd, blijven de ontwikkelingen op de kapitaalmarkt onzeker. In ons meerjarenbeeld houden wij voor nieuw aan te trekken leningen rekening met een rentepercentage van 3,75%. Vooralsnog is de inschatting dat de schuld in het meerjarenbeeld betaalbaar blijft. Zonder herberekening is voor het meerjarenbeeld de verwachting dat de gepresenteerde uitkomsten van de ratio's in 2028 in de Programmabegroting 2025-2028 niet veel zullen afwijken.

Berekeningswijze en normen

De berekeningswijze van de indicatoren met de bijbehorende normen is als volgt:

1. Netto Schuldquote

De gehanteerde norm van de indicator is:

2. Lasten schuldpositie

De gehanteerde norm van de indicator is:

3.Solvabiliteit

De gehanteerde norm van de indicator is: